مقدار مس در بدن یک فرد سالم بین 100 تا 150 میلی گرم تخمین زده می شود. مس به طور وسیعی در طبیعت پخش و توزیع شده است. حتی برنامه های غذایی فقیر و نامناسب نیز، نیازهای افراد به مس را تامین می کنند.
کمبود این عنصر نادر است. کمبود مس (hypocupremia) معمولا در بیماران مبتلا به نفروزیس(نارسایی کلیه)، ویلسون، مبتلایان به سوء تغذیه پروتئین – انرژی و نوزادانی که در درازمدت تنها با شیر گاو تغذیه شده باشند، دیده می شود.
نوتروپنی (neutropenia) بهترین علامت مربوط به کمبود مس می باشد. نوتروپنی عبارت است از کاهش غیر طبیعی تعداد گلبول های سفید خون.
* دریافت بیش از اندازه آن که این مساله بیشتر در نتیجه پخت و پز و تهیه غذا در ظروف مسی رخ می دهد.
* به همراه بیماری های حاد و مزمن مانند سرطان خون، بیماری هوچکین(سرطان غدد لنفاوی)، کم خونی شدید، هِموکروماتوزیس(بیماری که در آن جذب و ذخیره آهن بالا می رود و موجب آسیب به اندام های بدن، بی رنگی پوست و دیابت می شود)، انفارکتوس میوکارد(سکته قلبی) و پرکاری غده تیروئید.
کبد مهم ترین منبع ذخیره مس در بدن می باشد. مقدار بسیار کمی از آن نیز در خون یافت می شود.
مس موجود در مغز و کبد جنین و نوزاد بیشتر از افراد بالغ است. این میزان بالاتر مس، برای پیشگیری از کمبود آن در دوران شیرخوارگی(مانند آن چه در مورد آهن نیز وجود دارد) است.
مس به عنوان کاتالیز کننده ی فعل و انفعالات شیمیایی مربوط به ساخت هموگلوبولین(جزء حمل کننده اکسیژن خون) عمل می کند.
بیشترین غلظت مس موجود در بدن، در کبد و قسمت های اصلی سیستم عصبی مرکزی مخصوصا مغز یافت می شود. مس در کبد ذخیره شده و از طریق اسیدهای صفراوی دفع می شود. مس باید در بدن با یک پروتئین ترکیب شود تا قابل استفاده گردد.
مس در همه سلول های بدن انسان یافت می شود. این ریز مغذی یک عنصر ضروری برای تولید ملانین در پوست انسان می باشد. ملانین مسئول ایجاد رنگ در چشم، مو و پوست می باشد.
مس یک آنتی اکسیدان قوی است؛ به این ترتیب که رادیکال های آزاد را از بین می برد و از آسیب های سلولی ها جلوگیری می کند. به نظر می رسد که اثرات ضد سرطانی نیز داشته باشد.
دستبندهای مسی که برای درمان آرتریت(التهاب مفاصل) استفاده می شوند، چنین اثری ندارند، بلکه مس درون بدن می تواند برخی از دردهای آرتریتی را آرام کند.
در بدن انسان، مس به استفاده بهینه از آهن و به کارگیری آن در بدن کمک می کند.
تعادل مس در بدن ممکن است به دلیل دریافت بیش از حد غذاهای پُر فیبر، آهن زیاد و یا ویتامین C بالا به هم بخورد.
اگر دریافت روی نسبت به مس نیز بیش از نسبت 10 به 1 باشد، می تواند با جذب و متابولیسم آن در بدن مداخله نماید.
منابع غذایی مس شامل غلات سبوس دار ، آجیل، حبوبات، جگر و دل و قلوه، کاکائوی تیره ، سبزی های برگ سبز تیره، مرغ، غذاهای دریایی ، آلو و سویا می باشد.
* مس به اکسیده شدن گلوکز و در نتیجه آزاد شدن انرژی در بدن کمک می کند.
* به جذب آهن توسط بدن کمک می کند.
* به تامین اکسیژن لازم برای بافت های بدن(به منظور افزایش سطح انرژی بدن) از جمله مغز کمک می کند.
* به غده تیروئید برای تعادل درترشح هورمون ها یاری می رساند.
* به عنوان حمل کننده اکسیژن در خون عمل می کند.
* به عملکرد مغز و اعصاب کمک می کند.
* برای عملکرد اسیدآمینه تیروزین(به منظور عامل رنگ) لازم می باشد.
* برای ساخت سلول های قرمز خون ضروری است.
* جزئی از آنزیم ضروری برای سنتز هورمون آدرنالین می باشد.
* با فعالیت آنزیم های روده ای در ارتباط نزدیک می باشد.
* سطح مس در بدن با سطح استروژن در ارتباط است.
* مس میزان آدرنالین، نوراپی نفرین و دوپامین را افزایش می دهد.
* سطوح پایین مس موجب خفگی سلول ها و فقدان اکسیژن در آن ها می شود.
کمبود مس منجر به بروز موارد زیر می شود:
* تهی سازی و تخلیه اکسیژن در سلول ها
* کاهش HDL کلسترول(کلسترول خوب)
* التهاب قوزک پا
* کم خونی
* کم شدن آنسفالین های مغزی
* توهم های شنوایی
* افسردگی
دریافت بالای مس منجر به سردرد، کاهش قند خون ، افزایش ضربان قلب و تهوع می شود.
مس اضافی در مغز و کبد ته نشین شده، به کلیه ها آسیب می رساند و مانع تولید ادرار می شود. مسمومیت با مس باعث کم خونی و ریزش مو در خانم ها می شود.
مقدار بالای مس با عنصر روی که برای ساخت آنزیم های گوارشی لازم است تداخل می کند.
دیده شده خیلی از افراد دارای مس بالا از پروتئین بدشان می آید و بیشتر به سمت رژیم های با کربوهیدرات بالا کشیده می شوند، زیرا این افراد به سختی می توانند پروتئین غذایشان را هضم کنند.
مسمومیت با مس در کودکان با بیش فعالی ، اختلالات یادگیری مانند اختلال خواندن و نوشتن، اختلال نقص توجه و عفونت گوش در ارتباط است.
از دیگر علائم مسمومیت مس که با روانشناسی در ارتباط است می توان به علائم اوتیسم(مثل افسردگی، توهم، بی خوابی ، پارانوئید، تغییرات شخصیت، جنون) و علائم اسکیزوفرنی(مانند تحریک پذیری زیاد، عدم آگاهی و درک نسبت به حواس پنجگانه و زمان) اشاره کرد.
دریافت توصیه شده برای مس حدود 2 تا 3 میلی گرم در روز می باشد. این مقدار بیش از دریافت معمول در رژیم غذایی است. اگر می خواهید مکمل مس را مصرف نمایید، حتما قبل از مصرف مکمل ها، باید با یک پزشک مشورت نمایید.
سندرم منکز (Menkes):
یک اختلال ارثی ایجاد شده در اثر کمبود مس می باشد که علائم آن عبارتند از: موی فرفری و وز، عقب ماندگی ذهنی، سطح پایین مس در خون و ناتوانی در تولید آنزیم هایی که به مس نیاز دارند.
بیماری ویلسون (Wilson):
بیماری است که موجب تجمع مس در بافت ها می شود و به دنبال آن آسیب های زیادی در بافت ها ایجاد می گردد.
از هر 30000 نفر، یک نفر به این بیماری مبتلاست. در این بیماری کبد مس را به خون یا صفرا ترشح نمی کند. علائم اولیه این بیماری شامل: آسیب مغزی، رعشه، سردردهای شدید، ناتوانی در صحبت کردن، عدم هماهنگی و جنون می باشد.
سطوح پایین مس در خون، سطوح بالای مس در مغز، چشم ها و کبد موجب سیروز کبدی می شود.
منبع: http://www.healthvitaminsguide.com/minerals/copper
همه ظرفهای موجود در بازار معایب و محاسنی دارند و شاید بتوان گفت جمعآوری یک نوع ظرف در آشپزخانه کار صحیحی نباشد. کارشناسان، تب خرید ظروف تفلونی، چدنی یا هر ظرف دیگری را که مطابق مد و کلاس یک سال قیمت نجومی پیدا کرده، به نفع مشتریها نمیدانند. در سالهای اخیر پس از تبلیغات منفی فراوان علیه ظرفهای رویی، ورود آنها به منازل کمتر شد اما از آنجا که برای پخت و پز به یک جایگزین نیاز بود، چدن و تفلون با انواع و اقسام مارکهای ایرانی و خارجی و با کیفیتهای متفاوت راهی منازل شدند. این گزارش، نگاهی اجمالی دارد به کیفیت ظروف مختلف...
در سال 1938 پلانک در شرکت
«دوپونت» آمریکا مادهای پلی مری به نام پلی تترافلوئوراتیلن را کشف و با
نام تجاری تفلون معرفی شد. نوعی پوشش نچسب که عایق الکتریسیته بود و هم
مقاومت حرارتی بالا و هم مقاومت شیمیایی خوبی در مقابل اسیدها و بازها
داشت. از آنجا که در میان تمامی پوششهای موجود، تفلون از بالاترین ضریب
نچسبی برخورداربوده و هست از آن در تولید ظروف استفاده شد. هرچند که این
موضوع مهم است اما برای پخت و پز کافی نیست. از آن زمان تاکنون بحثهای
زیادی مطرح شد. آیا مواد تفلونی عوارضی برای بشر دارند؟ بهعلاوه، از
موضوعات بحث بر انگیز وجود فلز کادمیوم در ظروف تفلونی است. دکتر کشاورز در
اینباره میگوید: «معمولا در تهیه ظروف تفلون از کادمیوم استفاده میشود
که از فلزات سنگین است، به ویژه در ظروفی که استاندارد نباشند، میزان این
فلز بیشتر است. این ماده به مرور وارد غذا میشود و احتمال سرطان، کوتاهی
قد و ضایعات پوستی را افزایش میدهد؛ همچنین در سنتز هموگلوبین دخالت
میکند و کمخونی را به همراه دارد.» علاوه بر موارد گفته شده، دکتر کشاورز
در رابطه با استفاده مجدد از ظروف تفلونی که دچار آسیب شدهاند و
خراشهایی در ظرف در اثر شستشو یا کشیدن قاشق یا غیره ایجاد میشود ابراز
نگرانی و تاکید کرد: «از آنجا که احتمال ورود کادمیوم به بدن از طریق ظروف
تفلونی که هنگام پخت و پز آسیب دیدهاند، بیشتر است بنابراین تاکید میشود
از ظروفی که کاملا سالم هستند، استفاده شود.»
محدودیتهای رویی
«برخلاف تصور عموم ظروف
رویی از آلومینیوم ساخته میشوند و عوارض حاصل از این ظروف ناشی از فلز
آلومینیوم این ظرف است.» این یکی از مهم ترین نکاتی بود که دکتر کشاورز
درباره ظروف رویی به آن اشاره کرد. وی بر عدم نگهداری مواد غذایی ترش
اسیدی، شور یا طبخ غذا در این ظروف تاکید میکند: «آلومینیم میتواند از
ظرف وارد غذا شود و به دنبال آن ممکن است به عوارضی مثل یبوست، اختلالات
گوارشی، پوکی استخوان و آلزایمر دچار شوید.» علاوه بر عوارض یاد شده برخی
تحقیقات داخلی آلزایمر، کمخونی شدید، راشیتیسم و ایجاد یونهای آزاد و
انتقال شان به بدن را از دیگر عوارض این ماده میدانند که این مشکل با مدت
زمان پخت و نوع غذای مصرفی در این ظروف مثل سرکه، آب لیمو و آب غوره تشدید
میشود.
پیرکس نشکن
ظروف پیرکس از انواع
بلور با نوعی عملیات حرارتی تنشزدایی(دمای 620 تا 630 درجه سانتیگراد) و
با افزودن نوعی ماده با نام تجاری «بوراکس» به مواد اولیه تولید میشود.
دکتر کشاورزاستفاده از این ظروف را نسبت به سایر ظرفها تقریبا مناسب
میداند چراکه تقریبا تمام انواع غذاها را میتوان در آن درست کرد تا جایی
که مواد اسیدی یا بازی، روی آنها تاثیری ندارند و در اثر حرارت یونها وارد
غذا نمیشوند اما باید به این نکته دقت داشته باشیم که پیرکس حرارت را به
خوبی ولی بهطور غیر یکنواخت منتقل میکند بنابراین باید دقت کرد که این
ظروف با المنتهای برقی و حرارت بسیار زیاد بهصورت مستقیم تماس نداشته
باشند بلکه در ماکرویو و یا اجاق گاز به شکل غیر مستقیم حرارت ببینند.
خوبیهای استیل
ظروف استیل
ازترکیب آهن و فلزات ساخته میشوند. متخصصان تغذیه از جمله مدیر گروه تغذیه
دانشگاه تهران ظروف استیل را از ظروف مناسب برای پخت و پز معرفی میکند و
به رغم اینکه برخی منابع تنها نکتهای را که در مورد این ظروف هشدار
میدهند، اجتناب از نگهداری طولانی مدت غذاهای اسیدی و نمکی در این ظروف
است، با این وجود زنان خانهدار به دلیل اینکه این ظروف هنگام حرارت زود
میسوزند، آنها را مناسب برای آشپزی نمیدانند.
سفال قدیمی
قدیمیترین ظروف سفالی
مربوط به هزاره دهم پیش از میلاد و از محدوده بین النهرین است اما
قدیمیترین ظرف سفال ایرانی مربوط به 8 هزار سال پیش از میلاد است که
امروزه به دو شکل سنتی سفال و سرامیک در ایران استفاده میشود. از این رو
سفالی که لعاب میخورد و مجددا پخته میشود به سرامیک تبدیل می شود. دکتر
کشاورز ضمن اشاره به عوارض ناشی از ظروف سفالی لعابدار گفت: «این لعابها
به دلیل دارا بودن فلز کادمیوم و سرب برای پخت و پز مناسب نیستند.»
قابلمههای مسی
هرچند که مدیر گروه
تغذیه دانشگاه تهران از کاربرد کم ظروف مسی در کشور ما میگوید و شواهد هم
تاییدکننده این گفتههای وی است اما برخی تحقیقات داخلی کشور ما چندین مورد
بیماری ذخیرهای مس در کبد را گزارش کرده است که آن را به کاربرد ظروف مسی
نسبت دادهاند. یکی از این کارشناسان، دکتر خداداد، فوقتخصص بیماریهای
گوارشی و کبدی است که میگوید: «عمدهترین علت بروز این بیماری، استفاده از
ظروف مسی به هنگام پختن غذا یا داغ کردن شیر یا انتقال شیر در این نوع
ظروف است. این ظروف باعث اضافهشدن مس در غذای روزانه افراد میشود که این
مس اضافی در کبد ذخیره میشود و باعث از کار افتادن کبد و در نهایت مرگ شخص
میشود.» دکترکشاورز در ادامه این بحث افزود: «مس با غذاهای اسیدی واکنش
میدهد. اگر ظروف مسی با لایهای از یک فلز دیگرمثل قلع یا فولاد ضدزنگ یا
نیکل پوشانده شود از ورود مس به غذا جلوگیری شده و از عوارض افزایش غلظت مس
در خون (تهوع، استفراغ و اسهال) کاسته خواهد شد.»
چدن تازهوارد
چدن رسانای حرارتی ضعیفی به شمار میرود اما با این وجود بر اساس اظهارات متخصص تغذیه و رژیم درمانی چدن، حرارت را در خود نگه داشته و آن را به طور یکنواخت پخش میکند. وی در ادامه میافزاید: «در هنگام پخت و پز مقداری از مواد ظروف چدنی ممکن است وارد غذا شود. البته از قابلمه جدا نمیشود بلکه مواد غذایی هنگام پختن در مجاورت با قابلمه خواص آن را میگیرند.» استفاده بیش از حد از این ظروف توصیه نمیشود. چدن میتواند بر مواد غذایی تاثیر بگذارد، مگر اینکه قبل از پخت و پز تمام سطح داخلی آن با کمی روغن چرب شود و ظرف به مدت دو ساعت در فر یا روی اجاق قرار بگیرد. دکتر کشاورز میگوید: «فقط اگر این ظروف لعاب استیل داشته باشند، مشکلی ایجاد نمیکنند.»
منبع : سلامت
۱- بهبود حس بویایی: پس از رابطه جنسی ترشح هورمون پرولاکتین افزایش مییابد. این هورمون سبب میگردد تا سلولهای بنیادی مغز نورونهای جدیدی را در پیاز بویایی مغز ایجاد کنند. (در دوران شیردهی نیز این بهبودی حس بویایی در زنان مشاهده میگردد)
۲- کاهش ریسک بیماریهای قلبی: داشتن بیش از ۳ نوبت رابطه جنسی در طول هفته ریسک ابتلا به بیماریهای قلبی را درمردان به نصف کاهش میدهد. رابطه جنسی کلسترول بد خون را نیز کاهش میدهد.
۳- کاهش وزن و تناسب اندام: رابطه جنسی یک نوع فعالیت بدنی است. یک رابطه جنسی پرحرارت ۲۰۰ کالری انرژی می سوزاند، یعنی معادل ۱۵ دقیقه دویدن بروی دستگاه ترد میل(دو ثابت). ضربان قلب فرد برانگیخته (از لحاظ جنسی) از ۷۰ بار در دقیقه به ۱۵۰ بار در دقیقه افزایش می یابد. انقباضات حین رابطه جنسی باعث تمرین و درگیر شدن عضلات لگن، رانها، باسن، بازوها، گردن و قفسه سینه میگردد. پلاسمای منی مردان حاوی هورمونهای تحریک کننده غدد تیروئید میباشد، که میتواند باعث افزایش متابولیسم پایه در زنان و کاهش وزن آنان گردد.
۴- رابطه جنسی باعث افزایش تولید هورمون تستوسترون میشود: این هورمون باعث محکمتر شدن عضلات و استخوانها میگردد.
۵- کاهش افسردگی: زنانی که از لحاظ جنسی فعال بوده و شریک جنسی آنان نیز از کاندوم استفاده نمی کنند، کمتر مستعد افسردگی میباشند. هورمون پروستاگلاندین موجود در منی مردان بوسیله دستگاه تناسلی زنان جذب گردیده و باعث تعدیل هورمونهای زنانه می شود. منی مردان حاوی هورمونهای استروژن و پروژسترون میباشد که هر دوی آنها در بهبود خلق موثر میباشند. زنانی که در معرض منی شوهران خود قرار دارند (رابطه جنسی بدون کاندوم) شادتر میباشند. (البته حاملگی ناخواسته و عدم ابتلا به بیماریهای مقاربتی بایستی در اولویت باشد)
۶- تسکین درد:درست قبل ازارگاسم (اوج لذت جنسی) سطح هورمون اکسی توسین به ۵ برابر سطح نرمال افزایش می یابد. این هورمون باعث ترشح آندورفین (ضد درد طبیعی بدن) گردیده و هرگونه دردی را تسکین میدهد. رابطه جنسی باعث ترشح هورمون استروژن نیز میگردد که میتواند دردهای قاعدگی را کاهش دهد.
۷- سرماخوردگی کمتر: افرادی که ۱-۲ بار درهفته رابطه جنسی دارند، سطح پادتن ایمنوگلوبین A در بدن آنها ۳۰ درصد بیشتر میباشد. این امر باعث تقویت سیستم ایمنی بدن میگردد.
۸- کنترل بهتر مثانه: رابطه جنسی تمرینات کگل طبیعی می باشند و باعث تقویت عضلات مثانه میگردد.
۹- دندانهای سالم تر: پلاسمای منی (جذب شده از مخاط مهبل) حاوی روی، کلسیم و دیگر مواد معدنی میباشد که از پوسیدگی دندانها جلوگیری میکند. همچنین آداب برفراری رابطه جنسی، دو شریک جنسی را ملزم به رعایت اصول اولیه بهداشت از جمله مسواک زدن دندانها میکند.
۱۰- سلامت پروستات: برخی اورولوژیستها به رابطه میان تعداد انزال و سرطان پروستات اعتقاد دارند. برای تولید مایع منی پروستات و کیسه منی موادی همچون روی، اسید سیتریک و پتاسیم را از خون میگیرند و آنها را تا ۶۰۰ برابر تغلیظ میکنند. در این بین هر عامل سرطانزای موجود در خون نیز ممکن است به همراه این مواد و به همین میزان در پروستات تغلیظ و انباشته گردد. رابطه جنسی و انزال مکرر میتواند از انباشته شدن عوامل سرطانزا در درون غده پروستات جلوگیری به عمل آورد. البته ثابت گردیده داشتن رابطه جنسی با چندین شریک جنسی میتواند سرطان پروستات را در مردان تا ۴۰ درصد افزایش دهد. (به خاطر افزایش ریسک ابتلا به بیماریهای منتقله از راه جنسی)
۱۱- افراط در رابطه جنسی برای زنان بی خطر است: رابطه جنسی باعث سفت شدن عضلات شکم و باسن و بهبود ساختار قامتی در زنان میگردد. البته مشروط بر اینکه از بیماریهای مقاربتی ،حاملگی ناخواسته و هرگونه استرس خبری نباشد. زنان یائسه ای که از رابطه جنسی امتناع می ورزند ممکن است دچار آتروفی(تحلیل) مهبل و مقاربت دردناک گردند. تمام هورمونهایی که زنان یائسه به آنها نیاز دارند، از طریق رابطه جنسی سالم با شوهرانشان قابل دریافت میباشد. (رابطه جنسی بدون کاندوم)
۱۲- اما افراط در رابطه جنسی میتواند برای مردان دردسر آفرین باشد: آلت تناسلی مردان ممکن است دچار خراشیدگی و یا تحریک پوستی گردد. همچنین در رابطه جنسی خشن و طولانی مدت بافت آلت تناسلی مردان میتواند دچار آسیب گردد. شل شدن آلت پس از نعوظ و انزال بی علت نیست. هنگام نعوظ آلت مرد از خون پر میگردد. اما پس از آن دیگر خونی در آلت جریان نمی یابد. برای جذب مجدد اکسیژن عضلات آلت بایستی شل گردند. چنانچه شما اجازه ندهید تا آلت شل شده و استراحت کند، با این کار عضلات آلت را از دریافت اکسیژن کافی محروم کرده اید. در بیماری پریاپیسم(PRIAPISM) که در آن نعوذ دائمی پدید می آید، آلت ممکن است دچار مرگ سلولی گردد. به همین خاطر پریاپیسم یک اورژانس پزشکی محسوب میگردد.
۱۳- افزایش جریان خون: رابطه جنسی جریان خون به مغز و دیگر اعضای بدن را افزایش میدهد. بنابراین اکسیژن و مواد مغذی بیشتری به ارگانهای بدن رسیده و مواد زاید نیز سریعتر از بدن دفع میگردند.
۱۴- افزایش طول عمر: نرخ مرگ و میر درافرادی که ۲ بار درهفته به ارگاسم میرسند، نصف افرادی است که در طول ماه تنها یک مرتبه ارگاسم را تجربه میکنند.
۱۵- رابطه جنسی باعث افزایش سطح هورمون استروژن در زنان میگردد: این هورمون باعث انعطاف پذیری و لغزندگی بیشتر مهبل شده و زنان را در برابر بیماریهای قلبی محافظت میکند.
۱۶- رابطه جنسی در کاهش استرس و اضطراب بسیار موثر است: همچنین رابطه جنسی باعث بهبود کیفیت خواب میگردد.
۱۷- رابطه جنسی چنانچه با عشق توام باشد شفا بخش و درمانگر است: چنانچه کسی را دارید که برایتان اهمیت قائل بوده و دوستتان داشته باشد و در مقابل شما نیز برای وی اهمیت قائل بوده و دوستش داشته باشید، از لحاظ احساسی و جسمی نیز با یکدیگر صمیمی باشید، آنوقت ۳-۵ برابر کمتر در معرض خطر مرگ زودرس و یا ابتلا به بیماریهای گوناگون قرار خواهید داشت. بخشی از آن به خاطر اثرات مثبت لمس کردن میباشد. در آغوش گرفتن و نوازش کردن باعث تغییر در ترکیبات شیمیایی بدن شما میشود.
۱۸- رابطه جنسی سالم در افزایش اعتماد بنفس و عزت نفس زنان و مردان (خصوصا مردان) میتواند تاثیر بسزایی داشته باشد
خانواده: سریشیان